Với  mình, một đứa đã lang thang trong thời trẻ trâu dọc nước Nga, từ thủ đô  tới Sibêri, qua đến Saint Petersburg, cái thời đáng ra phải đi học  nhưng đi buôn là chính, từng được sống với tất cả sự nồng ấm chân thành  của người dân Nga ngay sau khi liên bang Xô-viết sụp đổ, từ tính cách  của người dân đến lịch sử chính trị của đất nước này, việc quân đội Nga  sa lầy như hiện nay giữa chiến trường Ukraina thực sự mình không ngạc  nhiên.

Nhìn lại từ thời Sa hoàng, [Chữ 'sa' là phiên âm cách đọc của chữ 'Tsar' tiếng Nga là vua, chúa,  hoàng-đế. 'Tsar' lấy từ chữ 'kaisar' là hoàng để, khởi thủy từ chữ latin  CAESAR, hoàng đế La Mã thời cổ xưa. Từ ngữ này đã được dùng để gọi  hoàng đế Nga từ thời Nga Hoàng Ivan IV, 1547. HC]  nước Nga chưa bao giờ có dân chủ. Lịch sử cai trị của đất nước này luôn  chỉ ra sự tàn bạo của kẻ mạnh với người yếu thế. Mạng người trong lịch  sử nước này chưa bao giờ có giá trị, đơn giản với những ví dụ về các  trại cải tạo lao động dành cho những người đối lập trong suốt chiều dài  lịch sử, với điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt, được dựng lên tại vùng  đất băng giá Sibêri, nơi nhiệt độ giữa mùa đông và mùa hè có thể chênh  lệch tới 100 o C. Chỉ có bạch dương [còn gọi là  'bạch-đàn' là cây eucalyptus = cây khuynh-diep, lấy dầu trị bệnh, i.e.,  'dầu Bác Sĩ Tín' trước nổi tiếng tại Việtnam.  HC].  mới sống sót được trong khí hậu này. Hàng trăm ngàn tù nhân đã phải bỏ  xác khi hoàng cung mới được xây dựng tại Saint Petersburg. Rồi đến thời  Stalin với những thảm sát đẫm máu những người bất đồng chính kiến và  giới trí thức. Lịch sử chính trị của Nga được in dấu bởi sự dối trá và  tàn bạo. Cho đến tận hôm nay.😭

Điều này giải thích cho  những hành động mà quân đội Nga đang ngày đêm thực hiện trong cuộc chiến  tại Ukraina khi giết hại dân lành một cách man rợ.

20 năm Putin cai trị nước  Nga, cũng vài lần mình trở về thăm chốn cũ. Ngoài những hào hoa phồn  thịnh tại các thành phố lớn cùng với những vấn nạn của sự phát triển  không có quy mô, khí thải và nạn kẹt xe tại Mátxcơva là một tình trạng  kinh hoàng. Nếu không tính toán cụ thể và ra sân bay vào chiều cuối  tuần, khi dân cư thành phố nườm nượp đổ ra nhà nghỉ ngoại ô và các cửa  ngõ tắc nghẹt, việc bạn bị trễ máy bay là chuyện không ai quan tâm.  Phương tiện giao thông công cộng cũng chỉ có xe bus ra sân bay, nếu bus  vì tắc đường không đến kịp cũng là chuyện của bạn. Không ai có trách  nhiệm ở đây cả.

Về đến nông thôn, thanh  niên trai gái trẻ không có việc làm, tụ tập nghiện hút. Không có tiền,  họ tự pha chế đồ hàng từ xăng, mà theo nghiên cứu thì tác dụng của nó có  thể phá hủy cơ thể trong vòng 1 năm. Trong làng chỉ duy nhất rượu bia  và thuốc lá là bán chạy, ngoài thanh niên nghiện ngập chỉ có người già ở  lại, còn lại thì bỏ xứ lên thành phố kiếm sống. Một viễn cảnh khiến  mình cảm thấy thực sự bị trầm cảm khi về thăm.

Con trai mẹ nuôi mình ở  Nga đi lính nghĩa vụ, lúc sang thăm mình hỏi cái mũi làm sao mà vẹo thế  kia. Nó bảo vào lính bị đánh hội đồng, lính mới bao giờ cũng vậy. Và bạo  lực trong quân ngũ là bình thường.

Thật tình, nếu không có  những kỷ niệm quá sâu đậm với những người dân Nga bình dị, mình sẽ không  bao giờ quay lại cái xứ sở bất an này.

Mấy tháng sau khi sang  Nga, mình bị viêm ruột thừa phải mổ. Lúc vết mổ chưa khô, một cụ già làm  thêm trong bệnh viện ngày nào cũng mang máy tới sấy vết mổ cho mình và  trò chuyện. 18 tuổi, lơ ngơ giữa một đất nước xa lạ, mình nhớ mãi tình  cảm bà cụ dành cho mình. Có tối đi tàu điện ngầm từ nhà bạn về ký túc xá  ở Mát, bị thằng say xỉn bám theo, một cô trung niên kéo mình xuống tàu,  vừa đi vừa nói với thằng say bám theo hai cô cháu, mày cút đi, nó là  cháu tao đấy, để cho nó yên. Ra khỏi ga tàu rồi bà lại đưa mình xuống  tàu, để chắc chắn là thằng kia không còn bám theo mình nữa.

Và nhiều lắm những may mắn như vậy.

Nhưng mà cảnh sát Nga sách nhiễu người nước ngoài để kiếm tiền thì cũng không còn lời nào để tả. Bất nhân và vô pháp luật, không coi nhân phẩm con người ra gì.

Tham nhũng từ bộ máy hành chính đến tư pháp, hành pháp thật khủng khiếp tại đây.

Đầu những năm 90, người  nước ngoài, đặc biệt là người Việt Nam, bị giết tại Mát vì cướp của hay  vì lý do nào đó, rất nhiều. Trong số đó, lực lượng đặc nhiệm của Nga  cũng dính tay vào nhiều vụ giết người mà không ai phải chịu một sự trừng  phạt nào trước pháp luật.

Đến nay, nước Nga vẫn là  một điểm đến không an toàn. 20 năm Putin cai trị, nước Nga chỉ được  hoành tráng hơn về bề nổi, và những nhóm lợi ích thân Putin trục lợi  theo hệ thống chính sách. Cơ sở hạ tầng, và đời sống của người dân, đặc  biệt là người già, không kề được cải thiện. Đầu những năm 90 sống ở Mát,  nhìn những cụ già đứng giữa trời lạnh bán thêm mớ rau củ hành bù vào  đồng lương ít ỏi, mình xót xa nghĩ nếu mẹ mình cũng phải bươn chải thế  này thì khổ lắm. Nghiện ngập say xỉn chết cóng ngoài đường mùa đông là  bình thường. Giờ cũng vẫn y nguyên như vậy.

Putin với mình như  một đứa trẻ hư cảm thấy không được quan tâm đủ như nó mong muốn, và vì  tự ti trước sự nhỏ bé của mình nên lần này tấn công Ukraina cho đàn anh  phía Tây biết sức mạnh của kẻ tự ti. Nhớ những clips Putin  quảng bá sức mạnh cơ bắp bằng việc cởi trần cưỡi ngựa, câu cá hay săn  gấu, đồng nghiệp người Nga của mình cười và bảo, mày nghĩ gì khi bà  Merkel thời mấy năm trước khi còn là Thủ tướng Đức cũng làm vậy? Mình  cười bảo, lạy trời chuyện đó sẽ không xảy ra, nếu không chắc tao lại  phải di cư đi miền đất mới mày ạ.

Hay ho gì với cái quá khứ  điệp viên KGB để giờ đây khoác lên mình bao nhiêu cái chết của người đối  lập, nhà báo hay người đào thải vì đầu độc hay ám sát họ, từ trong nước  tới nước ngoài?

Cuộc tấn công Ukraina của  Putin, với mình là phiên bản đúp của bài học về suy nghĩ đám đông. Điển  hình của cách suy nghĩ này được nhắc tới trong tâm lý học là trận đánh  của những người Cu-ba di tản qua Mỹ dưới sự điều hành của chính quyền  Hoa kỳ vào vịnh Pigs Bay tại Cu-ba năm 1961. Tất cả các tướng lĩnh trong  bộ chỉ huy đều biết rằng trận đánh không có cơ hội chiến thắng, vì khi  đổ bộ vào vịnh thì khả năng lính bị bắn chết là chắc chắn cao. Nhưng vì  sợ là người duy nhất nói ra điều này, và sợ bị đào thải khỏi guồng máy,  không ai đã dám nói ra sự thật. Kết quả là những người di tản Cu-ba quay  trở lại tấn công nước này đã bị chết thê thảm khi đổ bộ vào vịnh.

Vì sợ bị đầu độc,  giết hại và không có cơ hội kiếm chác thăng tiến, nên những người tham  gia họp bàn chiến sự trong bộ chỉ huy của Putin đã phạm đúng lỗi group  thinking này. Câu lạc bộ 99 phần trăm của quốc hội độc tài đã bỏ phiếu  tán thành việc tấn công Ukraina. Và họ chủ quan sẽ ăn gỏi  Ukraina trong một tuần. Họ sống trong môi trường với những giá trị đạo  đức và nhân phẩm suy đồi, nên họ đã nghĩ loài người tiến bộ cũng giống  như họ. Họ đã không thể nghĩ đến phản ứng mạnh mẽ và đoàn kết của cộng  đồng quốc tế trước hành động xâm lấn của họ vào lãnh thổ Ukraina. Putin  và đồng bọn đã quá coi thường sức mạnh của sự tử tế.

Việc quân đội Nga rệu rã,  vũ khí lạc hậu, với mức độ tham nhũng như ở Nga, chẳng thể ngạc nhiên về  việc này. Quân đội Nga qua cuộc chiến này đã chứng tỏ họ không mạnh mẽ  như họ và người khác tưởng. Ý chí và khả năng chiến đấu của thế hệ lính  mới nhập ngũ không cao, nhiệt huyết lại của kẻ xâm lược gây tội ác lại  càng không phải là nhiệt huyết của người dũng cảm hy sinh cứu nước, dẫn  đến việc lính Nga hiện nay bắt đầu đào ngũ. Đảng tự do dân chủ FDP tại Đức đang đưa ra đề nghị chấp nhận tị nạn chính trị cho lính Nga đào ngũ. Tay chân của Putin, tổng thống Bạch Nga, muốn quân đội của nước này  tham chiến tại Nga, nhưng tướng lĩnh của họ đã không đồng tình với việc  này. Tình trạng lính Bạch nga vượt biên sang Ukraina ủng hộ nước này  chiến đấu với Nga khiến thủ tướng Bạch nga phải ra lệnh kiểm sóat chặt  chẽ biên giới nước này. Kazachstan, nước Cộng hoà thuộc liên bang Nga cũ  với cuộc bạo động của người dân phản đối chính quyền ngay trước khi  Putin tấn công Ukraina đã gửi viện trợ cho Ukraina thể hiện tinh thần  đoàn kết với nước này. Trong sự kiện này, Putin đã ủng hộ chính quyền  nước này đàn áp người dân và tuyên bố Nga sẽ không chấp nhận các nước  thuộc hệ thống Xô-viết cũ có quyền tự trị.

Các nước cộng hoà khác thuộc liên bang Xô -viết cũ cũng đang quay lưng lại với Nga sau sự kiện nước này tấn công Ukraina.

Nga đã thua chưa?

Xin thưa, đã, và trên mọi  mặt trận. Từ kinh tế, chiến thuật, quân sự, và đặc biệt là lòng người.  Chỉ có những kẻ không có não và chẳng có tim mới có thể ủng hộ cuộc  chiến phi nghĩa và vô nhân đạo này. Chưa thấy bài trừ phát xít ở Ukraina  chỗ nào, chỉ thấy quân đội Nga tàn phá và hủy diệt đất nước và con  người ở đây. Mình không tin Nga sẽ thắng trận đánh này, không chỉ bởi  cái ác không thể thắng cái thiện, mà đây là một cuộc chiến về giá trị  nhân loại. Không có luật pháp nào cho phép được tấn công xâm phạm lãnh  thổ và hủy diệt một nước có chủ quyền. Điều này cả thế giới văn minh  đang chỉ ra cho Nga bằng thái độ của mình.

Nga sẽ được gì khi xâm chiếm được Ukraina, khi chỉ còn là đống đổ nát, lòng dân không phục, và cả thế giới tẩy chay?

Mình nghĩ Putin sẽ  hướng tới một cuộc đàm phán và những thỏa thuận để chấm dứt chiến tranh  trước khi mất mặt. Mình hy vọng ngày đó sẽ sớm tới, để không phải thêm  một ngày nào cuộc sống và hoà bình tại Ukraina và trên thế giới bị đe  dọa bởi một đứa trẻ hư như Putin nữa.

Mình nghĩ chắc Putin,  ngoài bệnh tâm lý hoang tưởng quyền lực gì đó, cái này phải BS tâm lý  mới kết luận được, còn là một đứa trẻ đáng thương không được biết đến  tình yêu thương của cha mẹ. Đứa trẻ được yêu thương sẽ cảm nhận được  hạnh phúc và muốn lan tỏa nó, thay vì gây đau thương, bởi nó không được  biết đến thương yêu.

Đức Dalai Lama  chắc chắn sẽ nói, những kẻ như Putin tạo ra Karma (nghiệp), vòng luân  hồi rất xấu, và chúng ta càng phải cầu nguyện cho họ nhiều hơn.

Mình ít ăn thịt vì hạn chế  mức tối thiểu sinh vật sống phải chết vì mình, nhưng nếu có đóng góp để  trả tiền cho ai triệt hạ được Putin, mình xin góp phần.

Việc Putin mang bom nguyên  tử ra dọa thì cũng giống thằng ủn chơi ngông. Hai thằng này chắc có hầm  trú ẩn chống bom nguyên tử với 70 tiên nữ để cưỡi, giống như mấy đồng  chí đánh bom cảm tử đạo Hồi mong ước được thưởng sau khi chết. Nhưng  triệt tiêu nguồn sống của nhân loại, và chui rúc dưới hầm trú ẩn, sống  vậy thì là động vật ở kỷ nguyên nào chứ đâu có thể là con người?

Chiều hôm qua bầu trời  nước Đức được phủ vàng. Mình tỉnh giấc ngủ trưa trong chùa nhìn ra, thấy  lạ không biết tại sao. Chiều đọc tin mới biết cát từ sa mạc Sahara được  gió thổi sang tận đây. Nếu Putin dùng bom nguyên tử, môi trường sống  tại châu Âu và cả tận đâu nữa coi như không còn. [Chiến tranh  nguyên tử = MAD= Mutually Assured Destruction: nhân loại sẽ bị tận diệt  như những con khủng long thời xưa. Đó là một trong những lý do Elon Musk  giải thích tại sao cần đưa người lên một hành tinh khác (Mars) để lỡ có  MAD thì nhân loại không bị hủy diệt 100% HC]

Chính trị, chỉ đơn giản là  không khí ta ở, nguồn nước ta uống. Và giá trị nhân phẩm và đạo đức của  con người là bất khả xâm phạm.

Đừng chỉ nghĩ đến nồi cơm điện nhà mình vì dù thế giới có sụp đổ, thảm họa nó sẽ trừ mình ra.

Nghĩ như vậy thì cũng coi như là không biết nghĩ!

Viva Ukraina!

Dương Thu Hương