top of page
Banner edge
DIỄN ĐÀN 3.png
DIỄN ĐÀN 2.png
DIỄN ĐÀN 1.png

DIỄN ĐÀN

TÂM TÌNH

TRẦN TRUNG ĐẠO

Mặc dù bản chất và mục tiêu giữa hai cuộc chiến Afghanistan và Việt Nam hoàn toàn khác nhau như người viết đã phân tích khá chi tiết trong bài “Kabul Không Phải Là Sài Gòn”, màn chót của hai bi kịch có nhiều điểm giống nhau đáng chú ý.


Một trong chuyện đáng chú ý là chuyện vàng và bạc. Một TT Nguyễn Văn Thiệu mang theo “16 tấn vàng” và một TT Afghanistan Ashraf Ghani với “bốn xe và một trực thăng chở  đầy bạc”.


Một trong những kỹ thuật tuyên truyền bỉ ổi nhưng hữu hiệu trong chính trị  là  “Ám Sát Tư Cách Cá Nhân” (Character  Assassination).


“Ám Sát Tư Cách Cá Nhân” được định nghĩa trong trang Web Luật Mỹ (US  Legal): “Ám Sát Tư Cách Cá  Nhân là những cuộc tấn công bằng lời nói ác ý nhằm gây tổn hại hoặc làm hoen ố danh tiếng của một người. Sau khi đã thực hiện xong, những hành vi này thường rất khó để đảo ngược hay cải chỉnh. Do đó nó được ví như  một vụ ám sát mạng người theo đúng nghĩa  đen. Thiệt hại có thể kéo dài  suốt đời hoặc, đối với các nhân vật lịch sử và nhân vật quan trọng,  trong nhiều thế kỷ sau khi họ qua đời.”


(Character Assassination  is malicious verbal assaults designed to  damage or tarnish the  reputation of a person. Once done, these acts are  often difficult to  reverse or rectify. Therefore it is likened to a  literal assassination  of a human life. The damage sustained can last a  lifetime or, for  historical figures and important personalities, for many centuries  after their death.)


Trường Hợp “16 Tấn Vàng”


Hẳn nhiên hôm nay những người biết đọc, biết viết, biết nhận ra những điểm vô lý trong một câu  chuyện “16 tấn vàng” đều đồng ý việc đưa  1.234 thỏi (16 tấn) vàng một cách bí mật từ dưới hai hầm của Ngân Hàng Quốc Gia VNCH ra phi trường  Tân Sơn Nhất để từ đó bay sang Đài Bắc là  sản phẩm Hollywood  của báo  chí khuynh tả phản chiến Mỹ.  Kế hoạch dùng  vàng dự trữ để mua vũ khí  có thể đã được bàn nhưng cũng chỉ là bàn,  không có phương án cụ thể nào  hay một thỏa ước giữa VNCH và một nước  ngoài nào đó.


Không ít người cho rằng  việc TT Nguyễn Văn Thiệu mang 16 tấn vàng đã  được Phân Tích Viên CIA  Frank Snepp kể lại trong tác phẩm Decent  Interval, một tác phẩm không  thể thiếu cho một người muốn nghiên cứu về  chiến tranh Việt Nam. Nhưng  toàn văn cuốn sách nhất là 11 trang trong  chương “High-Class Chauffer”  (Tài Xế Hạng Sang) mô tả khi Frank Snepp  lái xe đưa TT Nguyễn Văn Thiệu  ra máy bay không có một chữ “vàng” nào.  Tiếng kim loại va chạm nhau mà  Frank Snepp tả trong sách và cũng có thể  là nguồn cho “ám sát tư cách  cá nhân” TT Nguyễn Văn Thiệu thật ra chỉ là  tiếng va chạm giữa hai khẩu  súng nhỏ của Thiếu Tá Nguyễn Tấn Phận để  trong cặp samsonite.


Một chuyến ra đi bí mật nhưng bình thường của cựu TT VNCH Nguyễn Văn Thiệu và một số viên chức trên phi cơ C-118 Mỹ.


Sau này TT Nguyễn Văn  Thiệu nhắc lại điều ông Nguyễn Văn Hảo nói để  mọi người biết nhưng  trước đó tổng thống im lặng. Bởi vì ông biết có nói  “không” một trăm  lần thì những người nghĩ là có vẫn không tin. Họ tin  BBC loan, tin AP  viết “dựa theo một nguồn  tin” được thêu dệt của những  kẻ thù ghét VNCH  thay vì bình tĩnh tìm ra những nghịch lý của chuyến đi  trong thời gian  cấp bách chỉ 5 ngày trước khi Sài Gòn mất vào tay CS.


Trường Hợp “Bốn Xe Và Một Trực Thăng Chở Đầy Bạc”


Trong mấy tuần qua, những  người không biết nhiều về chính trị  Afghanistan sẽ khinh bỉ cựu tổng  thống của quốc gia này hết sức chỉ vì  bản tin của một hãng tin Nga:  “Tổng thống Afghanistan bỏ trốn với nhiều  xe và trực thăng chứa đầy  tiền bạc” (Afghan president fled with cars and  helicopter full of cash –  RIA”.


RIA là chữ viết tắt theo  tiếng Anh của Cơ Quan Thông Tin Nga  (Russian Information Agency) thuộc  quyền sở hữu của chính phủ Nga. Điều  đó có nghĩa những tin do RIA phát  là tin chính thức của Nga.


Hầu hết các hãng tin và  đài truyền hình lớn của Mỹ như Reuter, AP,  ABC v.v.. và các báo lớn  trên thế giới đều loan dựa theo nguồn tin RIA.  Tòa đại sứ Nga tại Kabul  còn lo không nhiều người tin vào RIA, đã tiếp  lời bằng cách lên tiếng  tố cáo tổng thống Ashraf Ghani bỏ trốn với bốn  xe chất đầy tiền.


Việc đánh phủ đầu bằng cách “ám sát tư cách cá nhân” của TT Ashraf  Ghani là một trong những biện pháp cần phải thực hiện ngay.


Putin biết cuộc chiến  Afghanistan còn lâu mới chấm dứt. Các lực  lượng chống Taliban còn chiếm  giữ nhiều vùng và đóng quân chỉ cách thủ  đô Kabul 100 cây số. Ahmad  Massoud, con trai của anh hùng dân tộc Ahmad  Shah Massoud (1953-2001),  tư lịnh nổi tiếng của cuộc chiến chống Liên Xô  xâm lược và là người bị  al-Qaida ám sát đầu tháng 9, 2001, vẫn còn hoạt  động chống Taliban tại  nhiều nơi trên khắp nước. Ahmad Massoud đang kêu  gọi thế giới ủng hộ  cuộc chiến chống Taliban của nhân dân Afghanistan.


Sau khi Mỹ rút, Nga và  Trung Cộng là hai quốc gia có ảnh hưởng mạnh  nhất trong đời sống chính  trị của một nước gần 40 triệu dân vùng Trung Á  này.


Ashraf Ghani Là Ai?

Ashraf Ghani sinh năm 1949 tại miền Nam Afghanistan. Theo chương trình trao đổi học sinh, Ashraf Ghani có cơ hội học tại trung học Lake Oswego, tiểu  bang Oregon. Khi trở lại quê hương ông học tiếp để tốt nghiệp trung học và sau đó theo học American University at Beirut ngành Nhân Chủng Học Văn Hóa (Cultural Anthropology).


Theo lời giới thiệu được  lưu trữ tại Đại học Columbia, ông được học bổng học hai năm trong chương trình Master (Thạc Sĩ) của Columbia  University. Sau khi vừa tốt  nghiệp Master cũng là lúc gia đình ông bị  Taliban bắt. Ông buộc phải ở  lại học tiếp và trình luận án Tiến Sĩ Kinh  Tế Nhân Chủng Học Văn Hóa  tại trường này năm 1983. Sau khi tốt nghiệp,  Dr. Ashraf Ghani được mời  dạy tại University of California Berkeley,  Johns Hopkins University.  Ông gia nhập World Bank năm 1991 và làm việc  11 năm cho tổ chức này tại  các vùng Đông và Nam Á Châu.


Ashraf Ghani trở lại  Afghanistan sau 24 năm để tham gia chính phủ.  Bộ trưởng Tài Chánh  Ashraf Ghani chủ trương minh bạch và trách nhiệm.  Ông sa thải các viên  chức tham nhũng. Mười một năm trong tổ chức World  Bank cho ông biết  minh bạch và trách nhiệm trước hết phải bắt đầu từ  người lãnh đạo. Dr.  Ashraf Ghani là người đầu tiên trong chính phủ  Afghsnistan công khai  hóa tài sản riêng của mình thu nhập được sau 24  năm sống và làm việc ở  nước ngoài cũng như đất đai do cha ông để lại.  Ông ra lịnh phải điện  toán hóa mọi thu chi của bộ và từ chối trả lương  cho quân đội nếu đơn  vị nào không kết toán đầy đủ nhân sự và số lượng  người tuyển dụng.


Trong suốt các hoạt động  văn hóa và chính trị của mình, Ashraf Ghani  tập trung vào hai mục đích  chính đáng cho dân tộc ông: (1) xóa bỏ nạn  nghèo đói tại Afghanistan,  (2) xây dựng quyền công dân. Ông không thành  công như ý muốn, nhưng  không phải vì ông tham nhũng hay độc tài mà do  nhiều yếu tố chính trị,  lịch sử, văn hóa, tập quán xã hội khác.


Sau thời gian làm Bộ  Trưởng Tài Chánh, ông từ chối tiếp tục tham  chính và xin trở lại làm  Viện Trưởng Viện Đại Học Kabul. Năm 2009, ông  trở lại chính trường để  ứng cử tổng thống. Tuy không thành công, ông  được mời làm chủ tịch ủy  ban chuyển giao quyền hạn từ Hoa Kỳ và NATO  sang các lực lượng an ninh  Afghanistan.


Năm 2014, Ashraf Ghani  được Foreign Policy magazine chọn  là một  trong một trăm World’s Top  100 Global Thinkers. Ông cũng là tác giả của  nhiều tác phẩm nghiên cứu  về lịch sử, văn hóa và chính trị Afghanistan.


Năm 2014, ông ứng cử tổng  thống lần nữa và đắc cử. Ngày 15 tháng 8,  2021, TT Ashraf Ghani rời  Afghanistan để “tránh đổ máu” và khỏi bị “treo  cổ” nhưng hứa sẽ trở lại  Afghanistan.


Đọc tiểu sử và những đóng  góp của TT Ashraf Ghani, một trí thức có  tài sản được Exact Net worth  ước lượng vào khoảng năm triệu dollar và  được xếp vào hạng 100 nhà trí  thức có ảnh hưởng trên thế giới để thấy  với cái đầu suy nghĩ của ông ta  chẳng lẽ tới giờ chót lại dại dột chở  theo bốn xe chất đầy tiền bạc?


Tài sản trị giá năm triệu  dollar của một tiến sĩ giảng dạy nhiều năm  tại các đại học danh tiếng  thế giới, làm việc 11 năm cho World Bank,  được thừa kế nhiều ruộng đất  do ông cha để lại và đầu tư trong suốt 24  năm là một gia sản hợp lý nếu  không muốn nói là khiêm nhượng.


Hôm 18 tháng 8 vừa qua, TT  Ashraf Ghani tố cáo Nga đã “ám sát tư  cách cá nhân” ông khi tung tin  không căn cứ. Giấy tờ khai với hải quan  qua hai nước cho thấy ông chỉ  mặc một bộ đồ truyền thống, khoác chiếc áo  ‘vest’ và mang đôi giày  ‘sandals”.


Đành rằng “con người lòng  tham không đáy”, không có gì chắc chắn để  bảo đảm Ashraf Ghani giàu rồi  nên không muốn giàu thêm nhưng ít nhất ông  cũng biết mọi hành vi của  ông không thể nào tránh được tai mắt của mọi  người.


Lý Do Putin Muốn “Ám Sát Tư Cách Cá Nhân” Ashraf Ghani


Muốn biết lý do chúng ta  phải xem xét mối quan hệ giữa Taliban và  Nga cũng như cách đánh giá của  Putin về vai trò của Ashraf Ghani trong  tương lai Afghanistan.


Nga nhận xét Afghanistan  như là một “vùng ảnh hưởng” của ba cường  quốc: Mỹ, Trung Cộng và Nga.  Quốc gia này có chung biên giới với các  “kho thuốc súng” Trung Cộng,  Iran, Pakistan, Tajikistan, Turkmenistan và  Uzbekistan.


Nga được bao bọc bởi một  vòng đai an ninh gồm ba nước Trung Á là  Tajikistan, Turkmenistan và  Uzbekistan. Ba nước này là thành viên của Tổ  Chức Liên Phòng An Ninh  Tập Thể (Collective Security Treaty  Organization) do Nga đứng đầu, và  vì thế, biên giới của Nga trong thực  tế là Afghanistan như đã có từ  thời Liên Xô còn tồn tại.


Lãnh thổ Afghanistan có  thể sớm bị biến thành bãi chiến trường trong  một cuộc Chiến Tranh Ủy  Nhiệm (Proxy War) kiểu Syria mà Putin không  muốn thấy. Lý do, tại  Syria, Nga đóng vai “ngư ông đắc lợi” trong khi  tại Afghanistan, Nga  từng là “cò” và có thể sẽ là “cò”  lần nữa trong  tương lai.


Mọi  bất ổn trầm trọng của  Afghanistan sẽ ảnh hưởng đến phần Á Châu của Nga.  Bài học xương máu 10  năm xâm lược Afghanistan với 15,000 lính bị giết,  35,000 lính bị  thương và làm nền kinh tế suy sụp như Gorbachev thừa nhận  với RIA hôm  17 tháng 8, 2021 vừa qua  là một bài học cay đắng của Liên  Xô.


Ngày 8 tháng 7, 2021, Nga  là quốc gia đầu tiên mà các đại diện phe  Taliban thăm viếng và cam kết  cuộc tiến quân nhanh chóng của họ sẽ không  ảnh hưởng gì đến các quốc  gia lân cận trong vùng Trung Á và Taliban  thừa nhận rằng họ có quan hệ  tốt với Nga.


Khi Nga tung tin để “ám  sát tư cách cá nhân” một đối thủ chính trị  của Taliban cho thấy mối lo  xa của Putin và cũng để lấy lòng Taliban.   Dù Ashraf Ghani đã cải chính  “viên đạn” của Nga cũng đã làm ông bị tổn  thương trầm trọng.


Mấy  tuần qua cách rút  quân ra khỏi Afghanistan của TT Joe Biden làm trò  cười cho thế giới và  bị các chính khách cả hai đảng Dân Chủ lẫn Cộng Hòa  phê bình. Khi bị  phê bình, TT Joe Biden thay vì thừa nhận sai lầm đã đổ  thừa lên TT  Ashraf Ghani và quân đội Afghanistan nhu nhược, không có  khả năng bảo  vệ đất nước. Trong khi đó,  TT Joe Biden và bộ tham mưu của  ông đã làm  ngược với sách vở và kinh nghiệm rút quân của thế giới cũng  như của các  chính phủ Mỹ trước đây.


Trong  số những người phê  bình có Mikhail Gorbachev. Cũng trong bài trả lời  phỏng vấn của RIA,  Mikhail Gorbachev cho rằng Mỹ thất bại ngay từ đầu  cuộc chiến  Afghanistan. Nhận xét đó không đúng và chẳng qua là một cách  gỡ gạc cho  thất bại của chính mình.


Mỹ không thua ở  Afghanistan. Việc rút quân ra khỏi Afghanistan sau  khi các mục đích  chính đã hoàn thành dù tốn kém là một chọn lựa có tính  chiến lược. Tuy  nhiên, cách rút của TT Joe Biden đã biến những thành tựu  nên được đề  cao, những tốn kém cần được đánh đổi, những hy sinh cần  được vinh danh  thành những thất bại ê chề.


Lẽ ra, TT Joe Biden nên  tuần tự rút theo ưu tiên các thành phần dân  sự Mỹ và các cộng tác viên  người Afghanistan sau đó mới chính thức công  bố thời hạn rút số quân  còn lại. TT Joe Biden làm ngược với sách vở nên  tạo ra một luồng sóng  phản ứng tâm lý đối với mọi cấp từ lãnh đạo, quân  đội đến người dân  Afghanistan.


Ai không sợ Taliban?


Thời gian từ khi lên nắm  quyền 1996, bị đánh bật ra khỏi Kabul 2001  và phục hồi, Taliban là cơn ác mộng hãi hùng của dân tộc Afghanistan vì  đã gây ra vô số tội ác.  Hình phạt mà Taliban thường dùng là cắt cổ.  Cách đây không lâu, tháng  5, 2021, Sohail Pardis, một thông dịch viên  cho quân đội Mỹ chỉ 16  tháng bị Taliban chặn xe bắt và chặt đầu ngay  giữa đường. TT Joe Biden  và bộ tham mưu của ông biết rõ tội ác của  Taliban nhưng vô cảm trước  nỗi sợ hãi và tai họa sẽ giáng xuống đầu hàng  triệu dân Afghanistan  trong nay mai.


Con Người Thường Rất Dễ Tin


Sự dễ tin của một người  phát xuất từ bốn lý do, (1) thiếu kiến thức  căn bản để tự tìm hiểu các  điều nghịch lý trong câu chuyện; (2) thiếu tự  tin ở chính mình nên dễ  bị lung lạc; (3) đầy định kiến nên tin vào  những nguồn tin không chính  xác nhưng lại phù hợp với tình cảm hay quan  điểm riêng của mình; (4)  những điều đó dẫn tới một trình độ nhận thức  kém về những lãnh vực mà  người đó quan tâm.


Người viết không binh vực  hay chống đối TT Ashraf Ghani nhưng chỉ  viết ra đây mặt khác của vấn đề  để các bạn trẻ đọc và qua đó sẽ có một  cách nhìn sáng suốt, đa diện,  khách quan và bình tĩnh khi có cơ hội đọc  về những nhân vật lịch sử của  cuộc chiến Việt Nam.


Không riêng  cố TT Nguyễn Văn Thiệu mà cả nước Việt Nam Cộng Hòa cho đến nay vẫn còn là nạn nhân của “ám sát” loại này.


Thế giới con người đầy gai  nhọn, gai trên đường đi và gai nhiều nhất  trong lòng người. Mong các  bạn trẻ học chuyện nước ngoài để bước khéo  hơn trên con đường Việt Nam  đã, đang và sẽ đầy gai như thế.


Trần Trung Đạo


bottom of page