Vì chiến hạm mang tên  Thành Phố Huế nên phù hiệu của nó cũng mang một ý nghĩa đặc biệt liên  quan đến Huế cũng như trận đánh lịch sử Thành Phố Huế. Phù hiệu này là  một hình bầu dục màu xanh dương theo chiều đứng được viền bởi một vòng  xích màu vàng bao quanh, bên trong phía trên hình bầu dục có hàng chữ  USS HUE CITY có nghĩa là Chiến Hạm Mỹ Thành Phố Huế, và phía dưới đáy  hình bàu dục có chữ CG 66 (CG = Commanding General). Ở giữa trong hình  bầu dục có hình một tấm lá chắn (hay cái khiên), phía trên lá chắn đó có  một cái chỏm (mào) vẽ hình một con rồng đang uốn khúc và phía dưới lá  chắn có một giải băng mang các chữ FIDELITY (Trung Thành), COURAGE (Dũng  Cảm) và HONOR (Danh Dự). Ba chữ này chính là châm ngôn của Chiến Hạm  Huế.

Các hình vẽ trong phù hiệu này mang một ý nghĩa gì?

Tấm lá chắn hay cái khiên ở  giữa phù hiệu có các màu xanh đậm, vàng, và đỏ; hai màu xanh đậm và  vàng là những màu truyền thống của Hải Quân còn màu đỏ tượng trưng cho  sự can đảm và hy sinh. Cây chĩa ba màu vàng ở giữa tấm khiên tượng trưng  cho sức mạnh trên biển với hệ thống phóng pháo của Chiến Hạm Huế. Ba  nhánh của cây chĩa ba tượng trưng cho ba sức mạnh của Chiến Hạm Huế thể  hiện qua các hỏa tiễn AEGIS tối tân có ba khả năng giao chiến trên  không, trên biển và dưới biển. Hai thanh kiếm bắt chéo hình chữ X ở giữa  - một của Hải Quân và một của Thủy Quân Lục Chiến - tượng trưng cho hai  nước Việt Nam (Bắc Việt hay CSVN & Nam Việt tức VNCH). Hai nhành  dương liễu hay nguyệt quế (màu xanh lục) và cái khiên nhỏ hình lá cờ Mỹ  quốc ở chính giữa bên trong cái khiên lớn tượng trưng cho chiến thắng  của Thủy Quân Lục Chiến khi sự giương cao lá cờ Hoa Kỳ sau khi tái chiếm  lại Huế.

Về cái chỏm hay cái mào  bên trên cái khiên có hình một con rồng đang uốn khúc, phía sau là hình  một bức tường thành. Bức tường thành tượng trưng cho kinh thành Huế, nơi  mà TQLC Mỹ đã chiến đấu rất dữ dội mới chiếm lại được, còn con rồng  tượng trưng cho sự quyết liệt của trận chiến và tinh thần chiến đấu dũng  cảm của thủy thủ đoàn Chiến Hạm Huế.

Về trận chiến Tết Mậu Thân 1968 tại Huế

Chiến hạm mang tên Thành  Phố Huế chính là để tưởng nhớ đến trận đánh lịch sử tại thành phố này  trong Tết Mậu Thân 1968 trong đó Hải Quân Hoa Kỳ đã cùng TQLC Mỹ và các  đơn vị thuộc QLVNCH đã tham dự.

Thành phố Huế, cố đô của  Việt Nam, có dân số khoảng 140.000 người vào năm 1968. Huế là một trong  những thành phố ở phần địa đầu giới tuyến phía Bắc của Việt Nam Cộng  Hòa. Huế cũng là nơi đã diễn ra một trong những trận đánh ác liệt nhất  trong cuộc chiến Việt Nam, đặc biệt trong Tết Mậu Thân 1968.

Vào dịp Tết Nguyên Đán năm  Mậu Thân 1968, như thường lệ hàng năm, các bên tham chiến tại Việt Nam  đã thỏa thuận một cuộc hưu chiến trong 48 giờ vào hai ngày 30 và Mùng  Một để ăn Tết. Nhưng vào đêm giao thừa tức rạng sáng ngày 31 Tháng Giêng  năm đó, Việt Cộng đã bất chấp lệnh hưu chiến đồng loạt mở những cuộc  tổng tấn công trên toàn lãnh thổ Miền Nam, cụ thể là vào 36 tỉnh lỵ, 5  thành phố tự trị và hàng chục quận lỵ và xã ấp. Hai cuộc tấn công của VC  gây chú ý nhất là cuộc tấn công vào tòa đại sứ Mỹ ở Sài gòn và cuộc tấn  công vào thành phố Huế.

Cuộc tấn công vào tòa đại  sứ Mỹ tại Sài Gòn đã bị đẩy lùi ngay trong ngày. Riêng tại cố đô Huế,  vào đêm ngày 30 rạng sáng ngày 31/01/1968 (tức đêm giao thừa Tết Mậu  Thân), tám tiểu đoàn cộng sản Bắc Việt từ thung lũng A Shau cùng các đơn  vị đặc công và biệt động nội thành Huế đã xâm nhập và tấn công Huế. Do  bị bất ngờ trong lúc đa số binh lính VNCH đang nghỉ phép ăn Tết do lệnh  hưu chiến nên đến sáng ngày 31/01/1968, Huế đã lọt vào tay địch. Ngay  sau đó, VC đã củng cố thắng lợi này bằng cách tăng cường thêm các sư  đoàn 5 và 324B của chúng vào Huế, đồng thời thiết lập một chính quyền  ‘nhân dân cách mạng’ tại đây. Tuy nhiên, QLVNCH và đồng minh ngay lập  tức đã phối hợp mở những trận phản công dữ dội nên chỉ không đầy một  tháng sau, ngày 26/02/1968 đã tái chiếm lại thành phố Huế.

Tham gia vào trận tái  chiếm cố đô Huế có sư đoàn I Bộ Binh của QLVNCH dưới sự chỉ huy của  Tướng Ngô Quang Trưởng lúc đó còn là Đại Tá (ông đã từ trần ngày  22/01/2007 tại Virginia, Hoa Kỳ, hưởng thọ 78 tuổi), ngoài ra còn có  chiến đoàn 1 Nhảy Dù dưới quyền Trung Tá Lê Quang Lưỡng. Về phía đồng  minh Hoa Kỳ có các Trung đoàn 1 và 5 của TQLC và được yểm trợ bởi Trung  đoàn 7 và 12 Không Kỵ của Hoa Kỳ, cùng nhiều đơn vị khác của Mỹ và VNCH.  Vì muốn bảo tồn cố đô Huế, tránh thiệt hại tối đa cho thành phố cổ kính  này mà vẫn đạt được chiến thắng nên lực lượng Việt Nam và đồng minh đã  phải chiến đấu trong nhiều ngày trên từng khu phố. Sau chiến thắng này  Đại Tá Ngô Quang Trưởng đã được thăng cấp Chuẩn Tướng. Tuy nhiên để đạt  được chiến thắng này, phía VNCH và đồng minh cũng phải trả một gía khá  đắt. Chỉ riêng TQLC Hoa Kỳ đã hy sinh 142 người cùng với 857 người khác  bị thương. Đó cũng là một trong những lý do trận đánh này đã được Hải  Quân Hoa Kỳ vinh danh và được dùng để đặt tên cho Chiến Hạm Huế.

Chiến thắng của QLVNCH và  đồng minh tại Huế đã gây cho địch sự tổn thất nặng nề. Tuy nhiên, trước  khi tháo chạy, chúng đã hành quyết hoặc chôn sống hàng ngàn người dân vô  tội ở Huế bao gồm các công tư chức, thành viên đảng phái, sĩ quan, binh  lính, cảnh sát chế độ Miền Nam, và cả các giáo chức, tu sĩ, sinh viên,  học sinh và những người không chịu về phe với chúng. Nhiều mồ chôn tập  thể sau đó đã được tìm thấy ở Huế với hàng trăm các xác chết ở mỗi nơi.  Nhiều tử thi được tìm thấy đã cho thấy họ đã bị chôn sống hay bị hành  quyết trước khi chôn. Ước tính con số người bị thảm sát tại Huế trong  Tết Mậu Thân 1968 tổng cộng có thể lên đến gần 6.000 người. Đây là một  tội ác không thể chối cãi của Việt Cộng mà lịch sử sẽ mãi mãi không thể  nào quên lãng.

Lời kết

Năm 2003, nhân kỷ niệm 35  năm ngày chiến thắng trận đánh Thành Phố Huế, một phái đoàn gồm nhiều  cựu chiến binh Mỹ từng tham chiến tại Việt Nam (Vietnam Veterans) đã  viếng thăm Chiến Hạm Huế. Cuộc viếng thăm đã gợi lại cho các cựu chiến  binh về một trong những trận đánh dữ dội nhất của chiến tranh Việt Nam.  Các cựu chiến binh đã được hướng dẫn đi thăm chiến hạm để tưởng nhớ đến  trận chiến lịch sử mà các chiến binh Hoa Kỳ đã chiến đấu và đã hy sinh  trong trận chiến này. Mark Dubeil, Hạm Trưởng Chiến Hạm Huế, đã nói:  “Chiến Hạm Huế vinh dự là chiến hạm duy nhất được đặt tên từ một trận  đánh trong chiến tranh Việt Nam. Chúng tôi cũng hãnh diện được giương  cao các lá cờ Hoa Kỳ, Thủy Quân Lục Chiến và Hải Quân, để tưởng nhớ đến  những người đã hy sinh chiến đấu cho thành phố cổ kính Huế.” Trong khi  đó, một cựu chiến binh Mỹ đã xúc động rưng rưng nước mắt nói: “Thăm  viếng chiến hạm cùng các thủy thủ đã làm cho tôi hãnh diện là một cựu  chiến binh, và hơn nữa, là một công dân Hoa Kỳ.”

Vậy còn cộng đồng Việt  Nam? Có nên chăng các cựu chiến binh QLVNCH, đặc biệt là các chiến sĩ đã  tham gia trận đánh Thành Phố Huế, và các đồng hương Huế thực hiện một  cuộc viếng thăm hay kết nghĩa với Chiến Hạm Huế để bày tỏ sự tri ân và  tình đồng minh với những người bạn năm xưa?

TOÀN NHƯ